Page 52 - Oktobermagazine

Geschiedenis van de gitaar

We gaan eens in op de geschiedenis van de instrumenten die doorgaans in de country muziek worden
gebruikt.
We beginnen met het instrument waar geen artiest of band buiten kan: de gitaar!
De eerste gitaarachtige instrumenten vinden we terug bij de Sumeriërs, ca. 3500 v. Chr. Onder de naam
‘Kinnor’, een lier (harpachtig instrument) met 7 tot 11 snaren.
De oudst getekende afbeelding van een soort gitaar treft men aan op de overblijfselen van een stadspoort
uit de tijd van de Hethieten (1300 v. Chr.) in centraal Turkije.
Dit instrument heeft al de voor de gitaar zo kenmerkende gebogen zijranden. In het Sanskriet (oud-
Indische taal) betekent târ: snaar (zoals nu nog sitâr, dotâr en panchtâr in centraal - Azie en India).
De Grieken hebben in die tijd een 4- snarig instrument, de Kithara (mogelijk afgeleid van Cartâr).
Het is dus waarschijnlijk dat de gitaar haar naam hieraan heeft ontleend.
Door de veelheid van snaarinstrumenten in die tijd is het een kwestie van interpretatie of je een bepaald
instrument als voorloper van de gitaar wilt zien.
In de 12e eeuw vinden we in Europa afbeeldingen van gitaarachtigen.
Op de portaal van de kathedraal in Santiago de Compostela in Spanje is een luit en een gitaar te zien. In
de 15e eeuw staat de gitaar in Spanje in hoog aanzien.
De zogeheten Vihuela is een typisch hofinstrument en er wordt kwalitatief al zeer hoogstaande muziek
voor geschreven.

Gitaren behoren tot de grote groep instrumenten die chordofonen genoemd worden.
Men brengt ze tot klinken door snaren in trilling te brengen.
Als voorloper van alle chordofonen wordt de muziekboog beschouwd, die via een snaar op de meest een-
voudige manier klanken voortbrengt.
De beperkte muzikale mogelijkheden van de boog werden uitgebreid door het toevoegen van snaren van
verschillende lengten, waardoor verschillende toonhoogten verkregen werden.

De Grieken hadden twee soorten lieren, de lyra en de kithara. De kithara geldt als oorsprong van het mo-
derne woord gitaar.
Chordofonen werden door heel Europa verspreid door de Romeinen die de kithara en pandura be-
speelden. De Moorse invasie bracht in de 8e eeuw een aantal luitachtige instrumenten naar Spanje onder
andere de ud, rebab en quitara. In de vier daaropvolgende eeuwen warden chordofonen met halzen in
heel Europa populair. Ze werden in vele soorten en maten gebouwd.

De eerste echte gitaren komen we tegen in de vroege renaissance. Ze konden zich van de andere
snaarinstrumenten uit die periode en van hun voorgangers onderscheiden door hun 8-vormige klankkast.
Sindsdien is de gitaar groter geworden, de klankkast werd breder en de 8-vorm duidelijker.
Ook werden er veranderingen aangebracht in het aantal snaren en de stemming.

Tot de huidige generatie gitaren behoren de moderne klassieke gitaar, de flamencogitaar, de folkgitaar en
de elektrische gitaar. Tot in het midden van de 19e eeuw werd er geen onderscheid gemaakt tussen een
klassieke gitaar en een flamencogitaar. Beide vormen zijn voortgekomen uit de Spaanse gitaren uit het
begin van de 19e eeuw. De Amerikaanse folkgitaar dook pas op rond 1900. Ook deze kwam voort uit oud-
ere vormen, zoals de met darm bespannen gitaren, die emigranten uit Europa hadden meegenomen, en
de gitaren uit Mexico waar het instrument met de verovering door de Spanjaarden in de 16e eeuw zijn
intrede deed.

Naar index pagina

52